Yabusame (流鏑馬) là một loại hình bắn cung cưỡi ngựa trong bắn cung truyền thống của Nhật Bản. Đây là một nghi thức bắn cung đã có từ lâu đời và vẫn còn được duy trì đến ngày nay như một nghi thức biểu diễn trong các lễ hội truyền thống.
Lịch sử của lễ hội Yabusame
Những chiến binh cưỡi ngựa và sử dụng cung từ rất lâu trong lịch sử Nhật Bản, hơn 1500 năm trước đây. Vào thời Heian (794-1185), những cuộc thi đấu giữa các cung thủ thường được tổ chức mỗi ngày.
Nhưng mãi đến thế kỷ 12, khi Minamoto Yoritomo (người lập ra Mạc phủ Kamakura) quan tâm đến vấn đề các cấp độ kỹ năng của các Samurai, Yabusame mới được ra đời. Yabusame lúc bấy giờ như một cách để Samurai học hỏi và luyện tập.
Yabusame lúc bấy giờ như một cách để Samurai học hỏi và luyện tập (Ảnh: Kilala).
Từ thế kỷ 16, với sự du nhập của vũ khí thuốc súng vào Nhật Bản từ châu Âu, Yabusame ngày càng ít phổ biến hơn và dần dần biến mất. Đến thời Edo, Yabusame mới được hồi sinh. Yabusame ở thời kỳ này nghiêng theo hướng kỷ luật tinh thần cho các Sarumai chứ không còn để phục vụ cho việc quân sự.
Điều này đã làm Yabusame mang tính “nghệ thuật” nhiều hơn. Samurai thời Edo cũng trau dồi bản thân qua trà đạo, làm thơ, tập luyện những môn võ khác.
Hiện Yabusame được xem như một nghi lễ tôn giáo (Ảnh: Kilala).
Ngày nay, Yabusame được xem như một nghi lễ tôn giáo chứ không còn là một giải đấu. Yabusame được tổ chức vào ngày 16 tháng 9 hằng năm tại đền Tsurugaoka Hachimangu ở thành phố Kamakura. Còn ở Tokyo, bạn có thể đến đền Meiji Jungu tận mắt xem các cung thủ thi đấu vào ngày 3 tháng 11. Ngày trước, chỉ những chiến binh Samurai mới được chọn để tham gia, nhưng ngày nay, nữ giới cũng có cơ hội góp mặt.
Yabusame được thực hiện ở các sự kiện hay các nghi lễ đặc biệt của Nhật Bản. Trong một số buổi tiếp đón các chức sắc nước ngoài, Yabusame cũng được trình diễn. Ngoài ra, Yabusame còn được biểu diễn ở nước ngoài như Vương quốc Bahrain hay Vương quốc Hồi giáo Oman. Vào ngày 24 tháng 4 năm 2015, Tổng thống Barack Obama của Hoa Kỳ đã đến thăm đền Meiji Jingu và xem Yabusame trong chuyến thăm Nhật Bản của ông.
Yabusame được thực hiện ở các sự kiện hay các nghi lễ đặc biệt của Nhật Bản (Ảnh: Kilala).
Các hoạt động trong lễ hội Yabusame
Nhiệm vụ của cung thủ trong lễ hội là phải cưỡi ngựa với tốc độ cao trên con đường dài khoảng 208m đến 255m, sau đó họ sẽ bỏ dây cương ngựa và sử dụng cả hai tay để bắn, vì vậy họ phải chỉ dựa vào đầu gối để điều khiển ngựa. Điều này yêu cầu họ phải có thể lực tốt và kỹ năng khéo léo để chỉ dùng chân để trụ vững trên lưng ngựa.
Nhiệm vụ của cung thủ trong lễ hội là phải cưỡi ngựa với tốc độ cao trên con đường dài khoảng 208m đến 255m (Ảnh: Kilala).
Một loại cung của Nhật Bản có tên là Yumi sẽ được sử dụng trong lễ hội. Cung thủ sẽ phải bắn 3 mũi tên vào 3 mục tiêu. Họ hô lên “In, Yo, In, Yo” khi bắn. Câu hô này có nghĩa là bóng tối và ánh sáng, hai sức mạnh vũ trụ đối lập trong Thần đạo.
Vì đầu mũi tên tròn nên sẽ tạo âm thanh lớn khi mũi tên trúng vào tấm bia bằng gỗ để người xem có thể nghe thấy âm thanh rõ ràng. Bắn trúng 1 mục tiêu đã khó nên rất ít người bắn trúng được cả ba mục tiêu. Thời gian để chạy trên toàn bộ quãng đường là 20 giây và điểm được tính theo số mục tiêu bắn trúng.
Cung thủ thực hiện tốt nhất được trao một tấm vải trắng (Ảnh: Kilala).
Những người cung thủ cạnh tranh không phải vì tiền, mà vì danh dự. Cung thủ thực hiện tốt nhất được trao một tấm vải trắng, biểu thị sự ưu ái của thần thánh. Tinh thần anh dũng và oai hùng được thể hiện qua Yabusame giúp nó không chỉ dừng lại ở một lễ hội mà đã chiếm được sự quan tâm của nhiều người trên thế giới.
